
پیشرفت پژوهشهای قرآنی در جهان اسلام؛ از سنتگرایی تا نوگرایی
1404/02/21-19:25
چهارمین نشست غرفه کتابخانه مجلس در سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، با عنوان «نگاهی به دستاوردها و پژوهشهای قرآنی محققان جهان اسلام» برگزار شد.
به گزارش ستاد خبری سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، این نشست که به همت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی برگزار شد، با سخنرانی حجتالاسلام محمدعلی مهدویراد همراه بود.
این نشست علمی به بررسی تحولات اخیر در حوزه مطالعات قرآنی و پژوهشهای مرتبط با علوم اسلامی اختصاص داشت. حجتالاسلام مهدویراد ضمن اشاره به پیشرفتهای گسترده در کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی، قطر، امارات، کویت و بحرین، بر اهمیت آگاهی پژوهشگران ایرانی از دستاوردهای قرآنی جهان اسلام تأکید کرد. وی خاطرنشان کرد این کشورها که پیشتر از نظر پژوهشی مورد توجه نبودند، اکنون در حوزه تمدن اسلامی، تحقیقات قابل توجهی انجام میدهند.
مهدویراد ضمن اشاره به اینکه پژوهشهای برخی کشورهای عربی مانند عربستان و حوزه خلیج فارس، هرچند از قالبهای روزآمد برخوردارند اما همچنان از رویکردهای سنتی چهار تا شش قرن پیش پیروی میکنند، گفت: در مقابل، کشورهایی نظیر اردن و مغرب، در بهکارگیری اندیشههای نو در مطالعات قرآنی، بهویژه در حوزه زبانشناسی، پیشرو هستند.
وی همچنین به مراکز پژوهشی عربستان مانند مرکز تفسیر، کرسی تفسیر و علومالقرآن و معهدالشاطبی و للدراسات القرآنیه اشاره کرد که با رویکرد سنتی، آثار متعددی (بیش از ۷۰ عنوان کتاب) منتشر کردهاند. در قطر نیز کتابها پس از انتشار، به صورت رایگان و آنلاین در اختیار عموم قرار میگیرند.
مهدویراد از تحول فضای پژوهشی در کشورهای عربی سخن گفت و تأکید کرد که دیوارهای تعصب نسبت به ایران و تشیع، به تدریج در حال شکسته شدن است. وی به نمونههایی از چاپ آثار نویسندگان شیعه در نشریات علمی عربی اشاره کرد که پیشتر کمتر شاهد آن بودیم.
در ادامه این نشست، مهدویراد به یکی از جدیترین کاستیها در مطالعات قرآنی ایران اشاره کرد و گفت: آثار تولید شده یا بسیار تخصصی و پیچیدهاند یا بسیار سطحی و فاقد دقت علمی. وی تأکید کرد که عمومیسازی دانش قرآنی با زبانی روان و قابل درک برای جوانان و عموم مردم، یک نیاز جدی است که باید مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
این استاد علوم قرآنی در پایان از پژوهشگران ایرانی خواست که ضمن مقایسه تحقیقات خود با دستاوردهای کشورهای اسلامی، از تجربیات و پژوهشهای دیگر کشورها بهره بگیرند و در راستای پیشرفت مطالعات قرآنی، گامهای موثری بردارند.
سیوششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از ۱۷ اردیبهشت آغاز شده و تا ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ با شعار بخوانیم برای ایران در محل مصلای امام خمینی(ره) ادامه خواهد یافت. همزمان با برگزاری بخش حضوری نمایشگاه کتاب ۱۴۰۴ تهران، بخش مجازی نمایشگاه نیز در سامانه book.icfi.ir امکان خرید غیرحضوری کتاب را برای علاقهمندان فراهم کرده است.