مراسم رونمایی و معرفی کتاب «سنت‌‌های نظری در تحلیل فرهنگی» یکشنبه (8 اردیبهشت ماه) در سالن جلال آل‌احمد و با حضور دکتر عبدالکریم خیامی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) و نویسنده‌ی کتاب دکتر سیدمجید امامی برگزار شد.

 

به گزارش ستاد خبری سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، سیدمجید امامی در این نشست در توضیح کتاب گفت: در ایران تقریبا از پانزده سال پیش با دو ترجمه یکی با ترجمه‌ی نظریه‌ی فرهنگی اسمیت و دیگری در حوزه‌ی نظریه فرهنگی و با ترجمه جمال محمدی دو اثر ارزنده به جامعه معرفی شد و در دانشگاه‌‌ها از این دو اثر به همراه تک‌نگاری‌‌های متفرقه استفاده می‌‌شد. اما منبع مشخصی به شکل تالیفی که دربرگیرنده‌ی نظریه‌ی‌ جامع دیدگاه‌‌ها و نظریه‌پردازی‌‌های فرهنگی در ایران باشد نداشتیم.

 

وی درباره‌ی ویژگی کتاب حاضر گفت: این کتاب با بیانی ساده به‌ویژه برای دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد ایران و براساس منابع دسته اول، شش سنت را بررسی کرده است. غیر از سنت جامعه‌شناختی، سنت روانشناسی و روانکاوی، سنت انسان‌‌شناسی و به طور مشخص سنت مطالعات فرامدرن بررسی شده است. بعضی از این فصول برای اولین بار در نظریه‌ی فرهنگی آورده شده است.

 

امامی ادامه داد: نکته‌ی دوم کتاب این است که سعی شده در قسمت کاوش دلالت‌‌های نظریه به بیانی ساده و در قالب یک صفحه آورده شود.

گامی رو به جلو در گزارش نظریه‌‌های فرهنگی

 

خیامی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) نیز در این نشست به معرفی کلی کتاب پرداخت و گفت: کتاب در حدود چهارصد صفحه و توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) چاپ شده و در چهار فصل ساماندهی شده است.

خیامی در توضیح فصل‌های این کتاب گفت: فصل اول به جامعه‌‌شناسی و زیرشاخه‌‌هایش مانند ساختارگرایی می‌‌پردازد. فصل دوم شامل حوزه‌ی روانشناسی با زیرمجموعه‌‌هایی مثل نقد روانکاوانه، فروید و یونگ است. فصل سوم تحت عنوان سنت انسان‌‌شناسی با زیرشاخه‌‌های انسان‌‌شناسی چیست؟ و تاریخ انسان‌‌شناسی آماده شده. فصل چهارم تحت عنوان سنت بازنگری مطالعات مدرن تنظیم شده است که به رویکردهای پست مدرنیزم، فمنیسم و ترنس فمنیسم اشاره شده است.

وی افزود: در پایان هر یک از این زیرشاخه‌‌ها مولف بخشی را به عنوان کاوش در نظر گرفته و جمع‌بندی خلاصه‌ای نوشته شده است.

خیامی درباره‌ی ایرادات کتاب گفت: عنوان کتاب در روی جلد و صفحه اول با یکدیگر تطابق نداشته و ناسازگار است. ایراد بعدی کتاب اشکال در فرم آن است. برای مثال مقدمه ندارد و یا در ابتدای هر فصل مقدمه ندارد. همچنین وزن‌گذاری کتاب نیز جای سوال دارد مانند قراردادن تاریخ‌گرایی جدید در کنار ساختارگرایی و پساساختارگرایی.

وی با طرح این سوال که منطق نامگذاری کتاب چیست، گفت: کتاب عنوان سنت را برای خود انتخاب کرده است و واژه‌‌هایی نظیر نحله، سنت، مکتب و... را داریم و علت اینکه جامعه‌‌شناسی یا روانشناسی به عنوان سنت در نظر گرفته شده چیست؟

وی درباره‌ی مزیت‌‌های این کتاب گفت: در حوزه‌ی گزارش نظریه‌‌های فرهنگی این کتاب یک گام روبه جلو برداشته و به بخش‌‌ها و مکاتبی اشاره کرده که یا در کتاب‌‌های قبلی نبوده یا در نظریه‌ی ارتودکس آن آمده است. همچنین کتاب از منابع متعددی استفاده کرده و در جاهایی از کتاب مقایسه‌‌هایی آمده که جالب و جدید هستند. برای مثال تاریخ‌گرایی جدید با مادی‌‌گرایی فرهنگی مقایسه شده است و کار ارزشمندی به شمار می‌‌رود و یا مکتب فکری بیرمنگام با مکتب فکری فرانکفورت مقایسه شده و نشان‌دهنده‌ی تسلط نویسنده به مطالب موردنظر است.

خیامی در توضیح فرهنگ گفت: فرهنگ حوزه‌ مناقشه‌انگیزی است و صاحبان زیادی می‌‌خواهند متولی آن باشند. جامعه‌‌شناسان، روان‌‌شناسان، اقتصادی‌‌ها، حوزه‌ی ارتباطات و رسانه و حتی انسان‌‌شناسان همگی خود را متولی فرهنگ می‌دانند. از این جهت این کتاب ارزشمند است که تلاش کرده همه‌ی این موارد را یکجا بیاورد.

خیامی افزود: کتاب در مقام گردآوردی، صورت‌بندی، ساماندهی و اضافات مولف، کتاب قابل توصیه‌ای به شمار می‌‌رود.

وی در پایان پیشنهاد داد: جدای از مباحث فرمی و شکلی، بهتر است بازنگری در صورت‌بندی و دسته‌بندی شاخه‌‌ها، بازنگری در برخی زیرشاخه‌‌ها و جابجایی آنها و غنی‌سازی کاوش‌‌ها صورت گیرد. همچنین می‌توان برخی اصطلاحات را یکسان‌سازی کرد. از طرفی نمی‌توان بحث نشانه‌‌شناسی را در این کتاب نادیده گرفت و بهتر است در چاپ‌های بعدی به آن اضافه شود.

 

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن توانستن است» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.