معاونت تدوین، تنقیح و انتشار قوانین و مقررات معاونت حقوقی ریاست جمهوری، اقدام به برگزاری نشستی با عنوان «تنقیح قوانین و مقررات در پرتو تعامل قوای سه‌گانه» در سالن دهخدای نمایشگاه کتاب تهران کرد.

به گزارش ستاد خبری سی‌و‌دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دکتر سیدعلی کاظمی در این نشست با اشاره به رویکرد کشورهای مطرح در مقوله‌ی تنقیح گفت: در اروپا، تنقیح قوانین همراه با تدوین است ولی در ایران این دو مقوله از هم جداست.

کاظمی به مرور سابقه‌ی تنقیح در ایران پرداخت و گفت: در سال 1339 کار تنقیح برعهده‌ی اداره‌ی حقوقی دادگستری قرار گرفته بود و دادگستری به یک اعتبار مربوط به قوه‌ی مجریه است و به یک اعتبار مربوط به قوه قضاییه.

وی افزود: در سال 1350 قانون جدید سازمانی را در نخست وزیری بدین منظور پیش‌بینی کرد اما بعد از انقلاب در سال 1389 قانون این امر را برعهده‌ی قوه‌ی مقننه قرار داد و اکنون سه سال است که اداره‌ی مستقل تنقیح در قوه‌ی قضاییه تشکیل شده است.

چرخش از الگوی فرانسوی به آمریکایی

دکتر مسلم آقایی نیز با اشاره به تفاوت‌‌های بحث تنقیح در کشورهای مختلف گفت: بررسی‌ها نشان می دهد دو الگوی فرانسوی و امریکایی در این زمینه وجود دارد.

وی افزود: در الگوی فرانسوی، کار تدوین و تنقیح اداری بر عهده‌ی قوه‌ی مجریه است و اختیار رد و تصویب آنها به عهده‌ی پارلمان گذاشته شده است.

وی ادامه داد: الگوی آمریکایی در دهه‌ی 1920، قانون جدید کنگره را مسئول تدوین و تنقیح قوانین کرده است.

وی در ادامه با اشاره به وضعیت تنقیح و تدوین قوانین در ایران گفت: از سال 1350 تا 1389 شرایط مشابه فرانسه بود ولی ثمرات زیادی حاصل نشد ولی از سال 1389 قانون جدید، معاونت قوانین مجلس شورای اسلامی را متولی امر تنقیح کرد.

آقایی، قضاوت در مورد عملکرد قانون جدید را زودهنگام دانست و با طرح این سوال که تدوین مقدم به تنقیح است یا برعکس گفت: تا امروز در ایران تلاش ما بر این اصل بوده که اگر اضافات را حذف کنیم کارمان را تمام کرده‌ایم. در صورتی که بعضی وقت‌‌ها قانون ناقص بهتر از خلا قانونی است.

وی افزود: ما در حوزه‌ی تدوین، چه به معنای سنتی تدوین که ماهوی است و چه به معنای شاکله‌ی کاری انجام نداده‌ایم.

وی تصریح کرد: قطعا تنقیح را کسی که درگیر اجرای قانون است، از قوه‌ی مجریه گرفته تا قوه‌ی قضاییه، نیروهای مسلح و یا سایر مجریان قانون، براساس نوع قانون می‌‌تواند کشف و اجرا کند، ولی جهت انسجام می‌باید همه‌ی این مجریان ذیل یک سازمان مطالب را گرد آورند.

لزوم توجه به نقش نهادهای حکومتی در تنقیح قوانین

دکتر مهدی مهدی‌زاده نیز در این نشست با بیان اینکه اکثر موارد لازم توسط سخنرانان پیشین بیان شد، گفت: من تنها به یک نکته اشاره می‌‌کنم و آن نقش مهمی که دانشگاه‌‌ها و سایر نهادهای غیرحکومتی نظیر کانون وکلا، اصناف و... می‌‌توانند در تنقیح قوانین داشته باشند و به نوعی بحث تنقیح قوانین امری ملی است.

 

سی‌ودومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «خواندن، توانستن است» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) برگزار می‌شود.