بازگشت
«کیمیای پارس» تلاشی برای نمایش داشته‌های ادبی در عرصه بین‌الملل است
1397/04/24-10:40
مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران در مراسم رونمایی از کتاب «کیمیای پارس» گفت: انتشار این کتاب تلاشی است هرچند کوچک برای اینکه داشته‌های ادبی خود را در معرض دید جهانیان قرار دهیم.
به گزارش روابط عمومی موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران، مراسم رونمایی از کتاب «کیمیای پارس» با موضوع نگاهی به برگزیدگان جوایز ادبی ملی ایران در حوزه داستان، تألیف حمید نورشمسی که از سوی نشر تکا منتشرشده است عصر روز گذشته (23 تیر) در خبرگزاری مهر برگزار شد.
حمید نورشمسی نویسنده این کتاب در ابتدای این نشست گفت: ایده اولیه برای نگارش این کتاب در سفر اول خبرنگاران حوزه کتاب به نمایشگاه کتاب فرانکفورت به ذهنم رسید و نیاز به معرفی برترین آثار ادبی معاصر در خارج از کشور ضروری بود. شیوه کار بر اساس ریویو نویسی مطبوعاتی شکل‌گرفته است. در حقیقت این اثر دستمایه‌ای برای مخاطبان داخلی و خارجی است که می‌خواهند روی آثار ایرانی کار کنند و نمونه‌ای است ازآنچه در ادبیات معاصر ایران پدید آمده است.
در ادامه این مراسم امیر مسعود شهرام نیا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در سخنانی با اشاره به اینکه این کتاب بر پایه نیاز ایران به معرفی سرآمدان ادبی خود به مخاطبان خارج از کشور در دست تألیف قرارگرفته است، عنوان داشت: در سال ۱۹۹۹ که ایران پس از ماجرای سلمان رشدی و حواشی ایجادشده پیرامون آن برای نخستین بار حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت را تجربه می‌کرد، من هم از طرف انتشارات سروش در غرفه‌ای چهارمتری در این نمایشگاه حاضر بودم. آن سال غرفه کشور ترکیه چیزی در حدود ۲۰ متر بود. یادم هست که در آن سالها بضاعت ایران و ترکیه از منظر ارائه محتوا در این نمایشگاه چیزی باهم برابر بود ولی حضور ما در عرصه‌های جهانی معرفی کتاب کم‌رنگ و در مقابل ترکیه هرسال با تغییر غرفه در این رویداد حاضر شد تا درنهایت در سال ۲۰۰۶ به‌عنوان میهمان ویژه این نمایشگاه شد و ازآن‌پس حضور آن‌ها در این رویداد تغییر کرد. ما و ترکیه مانند دو دونده در یک مسیر بودیم و حالا بعد از بیست سال دویدن وقتی غرفه آن‌ها در این نمایشگاه را نگاه کنی می‌بینید که آن‌ها چطور رفتند و ما چطور. ما تازه موضوع گرنت را شروع کرده‌ایم درحالی‌که ترکیه آمار گرنت‌های اهدایی خود را به‌عنوان یک موفقیت در غرفه‌اش اعلام و مخاطبان تازه‌ای به خود جذب می‌کند. در چنین فضای رقابتی کتاب «کیمیای پارس» تلاشی است هرچند کوچک برای اینکه ما نیز داشته‌های ادبی خود را در معرض دید جهانیان قرار دهیم.
وی ادامه داد: حضور ما در فضای جهانی نشر این روزها تحت تأثیر عوامل مختلفی است. به نظر می‌رسد که ناشران ایرانی نیز علاقه چندانی به حضور بین‌المللی ندارند و ترجیحشان فعالیت پشت مرزهای ایران است. به همین خاطر است که کمتر موسسه نشری در ایران یک مشاور امور بین‌الملل دارد یا یک کاتالوگ انگلیسی از تولیداتش و یا سایت به زبان انگلیسی. در مقابل فضای دولتی نیز فضای چندان گرمی برای تشویق به این حضور نیست. البته حمایت‌ها کم نبوده اما مسیر آن‌طور که برخی فکر می‌کنند مسیر حرکت آهسته و پیوسته هم نیست. دولت به معنای حاکمیت هنوز با این مسئله مواجهه دقیقی پیدا نکرده است و مباحث حقوقی که مانع جدی از این حضور هستند را رفع نکرده است.
مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران افزود: موضوع دیگری که مانع از حضور جدی ایران در آوردگاه‌های جهانی نشر است حرفه‌ای عمل نکردن ایران برای چنین حضورهایی است. ما به تجربه شاهد بوده‌ایم که جایی که کمی حرفه‌ای عمل می‌کنیم می‌توانیم زود نتیجه بگیریم. مثلاً در دوره تازه حضورمان در نمایشگاه فرانکفورت در قالب غرفه ملی ایران، از فروش شش رایت در سه سال قبل به فروش نزدیک به ۱۶۰ حق رایت کتاب در سال گذشته رسیدیم. ما بر این باوریم انتشار کتابی مانند «کیمیای پارس» در چنین فضایی، قدمی هرچند کوچک در راستای نگاه حرفه‌ای به بازارهای جهانی نشر و کتاب است. این کتاب نمونه‌های خوبی از نویسندگان ایرانی را با نگاهی حرفه‌ای معرفی کرده است. اهمیت آن‌وقتی بیشتر نمایان می‌شود که می‌بینم در فضای حرفه‌ای نشر ما معمولاً اثر قابل‌عرضه‌ای در این زمینه تولید نکرده‌ایم. این کتاب با یک استاندارد و معیار مشخص آثار و نویسندگان برتر ایرانی که جوایز کتاب سال و جلال آل احمد در حوزه داستان‌نویسی را به دست آورده‌اند معرفی و زمینه سرمایه‌گذاری جدی روی آن‌ها را فراهم می‌سازد.
شهرام نیا در ادامه گفت: در فضای بین‌الملل حضور ما چند چالش جدی دارد، اول اینکه اساساً ناشران علاقه‌ای چندان برای حضور ندارند. اندک ناشران خصوصی هستند که علاقه‌مند به حضور در عرصه بین‌الملل هستند. در فضای دولتی هم ناشران در این عرصه چندان جدی نبودند. البته حمایت‌های قابل‌توجهی انجام‌شده است، اما مسیر آهسته و پیوسته‌ای که دولت برای حرکت در بازار جهانی باید داشته باشد وجود نداشته است. منظورم از دولت به مفهوم عام به معنای حاکمیت است.
مانع دیگر مباحث حقوقی و سیاسی است ما تا وقتی‌که بحث کپی‌رایت و کنوانسیون برن را حل نکنیم حرکت در این فضا بسیار دشوار خواهد بود؛ اما باید بگویم ما در همین بضاعت‌های موجود نیز چندان حرفه‌ای عمل‌نکرده‌ایم. این کتاب قدمی در این جهت است که حداقل زمانی که از ایران بیرون می‌رویم، معرفی خوبی از آثار برگزیده داشته باشیم. ما در گفت‌وگوها با ناشران محتوای قابل‌ارائه‌ای که از قبل طراحی کرده باشیم تاکنون نداشته‌ایم.
